недеља, 18. септембар. 2011. 16:09

Australija je sa 7.741.220 km² šesta po površini država sveta. Prema popisu iz 2007. godine ima nešto više od 21 miliona stanovnika. Kao kontinent, Australija obuhvata i ostva Tasmaniju i Novu Gvineju kao i okolna manja ostrva. Često se australijskom kontinentu pridodaju i ostrvske države Tihog okeana, a iz političkih i kulturoloških razloga, naročito Novi Zeland. Ovako proširena regija naziva se Okeanijom.

Obrada zemlje u Australiji moguća je samo u obalnim područjima. Odvija se na 48,4 miliona hektara njiva i trajnih zasada i 416,4 miliona hektara travnjaka i pašnjaka. Čak i najbolje površine, koje su pretežno na jugoistoku zemlje povremeno moraju da se navodnjavaju.

Najveći svetski proizvođač vune

Australija je vodeći proizvođač i izvoznik vune u svetu a značajan je izvoznik žitarica, mlečnih proizvoda, mesa, šećera i voća. Poljoprivredni proizvodi danas čine četvrtinu vrednosti izvoza a poljoprivredna proizvodnja učestvuje sa oko 3-5% u bruto nacionalnom proizvodu. Oko 400.000 Australijanaca radi u oblasti poljoprivrede i sa njom povezanim delatnostima. Preovlađuju vrlo velika, visoko specijalizovana imanja, prosečne površine 3700 ha. Uz obalu jugoistočnog dela kontinenta najvažniji je uzgoj šećerne trske i tropskog voća (banane, ananas), u pojedinim delovima preovladava uzgoj krmnih kultura, povrća i voća (narandže, jabuke). Na navodnjavanim površinama u unutrašnjosti gaji se riža, pamuk, uljarice, povrće, voće i vinova loza. Sa 1,09 miliona tona grožđa Australija zauzima 14. mesto u svetu. Poznata su vinorodna područja u dolinama Barossa i Claire gde se uzgajaju sorte Chardonnay,Shirazi Cabernet sauvignon. Među žitaricama najzastupljenija je pšenica, zatim ječam, proso, zob, kukuruz. U stočarstvu prevladava mesno i mlečno govedarstvo, a u okolini većih gradova svinjarstvo i živinarstvo.

U sušnoj unutrašnjosti zemlje najzastupljenije je ovčarstvo na velikim stočarskim farmama. Sa oko 110 miliona ovaca Australija proizvodi oko 25 % ukupne svetske proizvodnje vune, većinom od ovce rase merino, koja daje najbolju vunu. Uzgajaju se u područjima koja su još donekle plodna, na farmama koje imaju prosečno oko 3.000 ovaca, ali nisu retke ni farme sa više od 100.000 životinja. Prostranasuvapodručja na severu teritorije pogodna su i za ekstenzivno mesno govedarstvo.

Kontinent ostaje bez vode

Klimu većeg dela Australije karakterišu suše i večite oskudice vode, zbog čega u najvećem delu kontinenta nema većih reka. Nekoliko godina unazad Australija se suočava sa ozbiljnom sušom, velikom zaslanjenošću i kiselošću zemljišta. Za navodnjavanja su utrošene ogromne količine vode, pa je još 2001. godine, na samom početku suše, 26% svih reka bilo iscrpljeno. Konstanto navodnjavanje je dovelo do prisustva soli u tlu. Stručnjaci procenjuju da će ovogodišnja suša umanjiti prinose i godišnji prihod za najmanje 5 milijardi dolara, odnosno trećinu od očekivanih 15 milijardi. Oni upozoravaju da ovo prerasta u najveću krizu australijske poljoprivrede i predstavlja pretnju za snabdevanje stanovništva hranom. Veliki broj stanovnika iz sušnih područja napušta svoje farme i seli se u gradove. Danas, 60% australijskog stanovništva naseljava milionske gradoveMelbourne,Sydney,Brisbane,AdelaideiPerth.

Uticaj suše na svetsku cenu pirinča

Zemljoradnici u jugoistočnoj Australiji masovno napuštaju uzgajanje pirinča, koje zahteva ogromne količine vode i okreću se setvi manje zahtevnih useva, kao što je pšenica ili kao što su vinske sorte grožđa. Kolaps australijske proizvodnje pirinča jedan je od faktora koji je doprineo udvostručavanju njegove cene u drugoj polovini prošle godine. Mnogi naučnici veruju da se radi o jednom od najranijih pokazatelja da je zagrevanje planete počelo da se odražava na proizvodnju hrane.